Basisonderwijs en geletterdheid

Volgens cijfers van de Vlaamse overheid uit 2023 verlaat één op tien jongeren het secundair onderwijs zonder diploma. Bij volwassenen blijkt dat ongeveer 1 op 7 Vlamingen moeite heeft met functionele geletterdheid. Dit betekent concreet dat zij problemen ondervinden met het begrijpen van medische bijsluiters, overheidscommunicatie of eenvoudige formulieren.

Daarnaast zijn er signalen dat een groeiend aantal kinderen met leerachterstand onze basisscholen verlaat zonder voldoende lees- en schrijfvaardigheid. In 2024 gaf het Steunpunt Centrale Toetsen in Onderwijs aan dat 19% van de Vlaamse kinderen in het zesde leerjaar onvoldoende scoorde op leesvaardigheid. Dit is niet enkel een individueel probleem, maar een maatschappelijk risico.

Ondertussen is de digitale vooruitgang niet meer te stoppen. Daarom valt functionele digitale ongeletterdheid vandaag zeker ook onder de noemer 'ongeletterdheid'. Heel wat ‘oudere Rotariërs’ zullen zich hierin helaas herkennen. Als Rotariërs dragen wij een bijzondere verantwoordelijkheid. Projecten die leesbevordering, taalondersteuning of mentorinitiatieven aanmoedigen, maken een wezenlijk verschil. Laten wij dus niet vervallen in de denkfout dat ‘bij ons alles wel goed zit’. Geletterdheid is geen verworvenheid, maar een werkwoord.

Laten we onze handen ineen slaan voor een geletterde toekomst in élke gemeente van ons district.

Wat kunnen wij als Rotary Clubs in Oost- en West-Vlaanderen concreet doen? Enkele innovatieve ideeën:

• Leesmaatjesprogramma’s: koppel clubleden en/of hun partners aan kinderen met leesproblemen voor wekelijkse leesmomenten, digitaal of fysiek.
• Mobiele boekenboxen: sponsor een rijdende mini-bibliotheek met themaboeken voor basisscholen en buurthuizen. 
• Taalcafés voor ouders: organiseer laagdrempelige sessies waar ouders hun Nederlands kunnen oefenen terwijl hun kinderen voorgelezen worden. 
• Geletterdheidslabs: werk samen met lokale scholen aan interactieve taalworkshops met tablets en spelvormen. 
• Steun aan innovatieve leermethodes: subsidieer digitale tools of AI-gebaseerde leessoftware voor leerlingen met dyslexie of taalachterstand. 
• Generaties binnen onze clubs verbinden: door jongere leden in te zetten om oudere leden te ondersteunen in digitale basisvaardigheden, vergroten we niet alleen de digitale geletterdheid, maar versterken we ook het onderlinge begrip en de verbondenheid binnen Rotary. Zo maken we van digitale inclusie een warm, Rotarisch initiatief. 
• Etc.

Te gek? Helemaal niet. Dit zijn slechts enkele ideeën die u hopelijk inspireren om verder na te denken en zelf nieuwe initiatieven te bedenken. Deel uw ideeën gerust met ons – en in het bijzonder met de Districtscommissie Commissie DAG, Wim Vanlancker.

Laten we onze handen ineen slaan voor een geletterde toekomst in élke gemeente van ons district. En vergeet niet, ook binnen onze eigen Rotaryclubs ligt er een mooie kans om elkaar hierin te versterken.

Unite for Good!

Met waardering en enthousiasme.

Etienne Verhasselt
Gouverneur District 2130
Rotary International
Rotary Club Aalter