Verslavingspreventie: ook kijken onder de sluier van de corona-epidemie.

samedi 19 septembre 2020

Frank Martens

Op 19 september had in Lokeren het "12de verslavingspreventie seminarie" van het district plaats. 

Het seminarie werd geopend door Nadine Schepens, moderator, gevolgd door Frank Martens, voorzitter van de Commissie Verslavingspreventie van het nieuwe district 2130. De voorzitter gafduiding bij het hoe en het waarom van deze Post District Assembly met als hoogtepunt de huldiging van verdienstelijke preventiewerkers als Marijs Geirnaert van de VAD, Johan Van de Walle van De Sleutel en Bruno Morel, PDG, van Rc Nieuwpoort-Westhoek, met wie het allemaal begon in 2007.

Kort wordt de taak van de nieuwe commissie toegelicht :

  • Rotariërs informeren en bijscholen over wat leeft in de wereld van de verslavingspreventie en dit onder de vorm van een seminarie of DTA
  • Onderhouden van nauwe contacten met overheidsinstanties en verenigingen met een preventiedienst zoals de VAD, De Sleutel en het CAD.
  • Het uitwerken van een website met alle informatie over de seminaries en de clubacties in het district.
  • Aanmoedigen van de oprichting van Clubcommissies Verslavingspreventie, zij het als een afzonderlijke commissie of een subcommissie van de commissies DAG of Jeugd.
  • Bij het opzetten van lange termijnprojecten is de oprichting van een interclubcommissie aan te raden al is het om de financiële last van sommige projecten te kunnen dragen.
  • Opbouw van een bestand met beleidsmakers, wetenschappers, medici en preventiemedewerkers met gedegen reputatie die kunnen aangesproken worden om een lezing te geven op vraag van de clubs.
  • Ook wetenschappelijk onderzoek naar de efficiëntie van een preventieproject verdient extra aandacht.

Frank Martens sluit onmiddellijk aan met de laudatio voor  Marijs Geirnaert de eerste laureaat van vandaag.

Waarom kwam Marijs Geirnaert in aanmerking voor deze benoeming tot Paul Harris Fellow vanwege de Rotary Foundation en meer in het bijzonder het huidig bestuur en de gouverneur van District 2130? In 1988 is Marijs Geirnaert begonnen bij de toen nog jonge VAD op een ogenblik dat de eerste stenen voor het preventiewerk nog moesten gelegd worden. VAD is thans de koepel van de Vlaamse organisaties die werken rond alcohol en andere drugs. Sindsdien heeft Marijs 12 ministers van volksgezondheid moeten trotseren. Uiteindelijk kreeg verslavingspreventie een absolute prioriteit door toedoen van de Drugnota van 2001. Het meest in het oog springende project was het recente Tournée Minérale in samenwerking met de Stichting tegen Kanker. Twee vliegen in één klap. Vele Rotary Clubs waren dit project zeer genegen en hebben zich ook gemeld voor participatie. Sindsdien is het aanbod van het alcoholvrij aperitief in de Horeca gevoelig uitgebreid en is een mentaliteitswijziging in gang gezet. Het gebruik van alcoholische dranken afwijzen wordt niet meer scheef bekeken en is zelfs hip geworden! Een andere strijd die Marijs op gang heeft getrokken en die waarschijnlijk enorm veel van haar energie heeft gevergd is het opvoeren van de leeftijdsgrens van 16 naar 18 jaar voor de aankoop van alcoholische dranken. Spijts het brede draagvlak bij de bevolking heeft de dranklobby het voorlopig nog gehaald. Hopelijk niet lang meer. De actie van de VAD tegen het banaliseren en legaliseren van het vrij cannabisgebruik staat ook hoog op het agenda. Marijs Geirnaert heeft ontegensprekelijk een grote stempel gedrukt op de verslavings-preventie in Vlaanderen. Na de plechtige overhandiging van de oorkonde en het insigne van de PHF onderscheiding door DG Koen Ringoot geeft Marijs Geirnaert een lezing met als titel :

Preventie van drugproblemen is zoveel meer dan… “.

Preventie van alcohol- en drugproblemen is beduidend complexer dan het bestrijden van een virus. Hier speelt niet alleen het middel (de verschillende soorten drugs, hun effecten) maar ook de omgeving (het milieu, de beschikbaarheid, marketing, gebruik door vrienden, de maatschappelijke context, de heersende normen) en tenslotte ook de  mens, met zijn persoonlijkheid, zijn kwetsbaarheden, leeftijd, geslacht speelt een belangrijke rol. Zo is het mogelijk om een aantal universele preventie boodschappen te formuleren voor de ganse bevolking, maar al snel moeten we veel gerichter gaan werken en groepen, subgroepen, individuen aanspreken op hun eigen noden, antwoorden zoeken op hun vragen en begeleiden van hun kwetsbaarheden. Om dit te realiseren vormt een krachtdadig overheidsbeleid op vlak van preventie een absolute voorwaarde, met duidelijke boodschappen, regels, maatregelen  en controle op de toepassing. Daarnaast moeten de verschillende maatschappelijke sectoren een beleid uittekenen op niveau van elke organisatie: de school, het bedrijf, de sportclub, het festival, de vereniging, de gemeente.  Tenslotte moeten we op verschillende terreinen tegelijk aan de slag. Als we jongeren willen ondersteunen om pas op latere leeftijd met alcohol te beginnen, dan moeten we ons niet enkel naar de jongeren richten. De overheid moet in eerste instantie duidelijke keuzes maken, en daarnaast zijn ook de ouders, de horeca en detailwinkels, onderwijs, jeugdwerk, sportclubs en de vrijetijdssector belangrijke partners om deze doelstelling te ondersteunen.

Vervolgens geeft Johan Maertens, stichtend voorzitter dan de DC Verslavingspreventie en huidig ondervoorzitter van de RAG-AP een overzicht van wat Johan Van de Walle betekent heeft in zijn carrière als preventiewerker. Johan startte 26 jaar geleden zijn 2de carrière in De Sleutel. Kort voordien was Peer Van der Kreeft geëngageerd in De Sleutel om de preventie prioritair naar de jongste doelgroepen te brengen, namelijk 3-6 en 6-12 jarigen, evenwel zonder de ouderen uit het oog te verliezen. Na zijn aanwerving als administratief medewerker in de preventiedienst van De Sleutel stelde Johan de administratieve organisatie en de stroomlijning van de processen op zeer korte termijn op punt, zodat er ruimte kwam om hem in te zetten voor preventieveldwerk. Van bij de oprichting van de district D1620 commissie verslavingspreventie stelden we duidelijk dat rotariërs in de acties voor verslavingspreventie “de intermediairs” zouden zijn die mensen, organisaties, lokale overheden en financiële middelen zouden samenbrengen om lokale hiaten in de preventie aan te pakken in overleg met alle betrokkenen. Johan was één van de adviseurs waarop de commissie steeds kon rekenen. Johan werkte samen met heel veel clubs binnen en buiten district 1620. Het aantal clubbezoeken van Johan worden op meer dan 100 geschat en dit bij een 40-tal verschillende clubs, een indrukwekkend record.

Na de plechtige overhandiging van de oorkonde en het insigne van de PHF onderscheiding door DG Koen Ringoot geeft Johan Van de Walle een lezing met als titel :

“Heeft een degelijke school nog wel nood aan preventie ?”

Alcohol en drugpreventie gebeuren niet in het luchtledige.  De preventieactiviteiten van de Sleutel (waar hij mede verantwoordelijk voor was) gingen altijd door op scholen. Het is daarom van groot belang dat preventiewerkers de gevoeligheden van de scholen kennen.  Niet alleen van de individuele school, maar ook de inzichten van het Vlaams Onderwijs in het algemeen. Dat er de jongste jaren veranderingen op komst zijn, blijkt duidelijk uit de maatschappelijke discussies die in en over het onderwijs gevoerd worden. In zijn betoog wilde hij duidelijk schetsen wat degelijk onderwijs is. Degelijk onderwijs werkt inderdaad preventief, maar dat degelijk onderwijs moet ook als eerste een beroep zal doen op alcohol- en drugpreventie.  Johan benadrukt dat het grootste verschil kan gemaakt worden in het kleuteronderwijs.

Kathleen Van Rysseghem, PDG, sluit aan met de laudatio voor Bruno Morel :

Tijdens het charterfeest van de nieuwe Rotary Club Damme heeft Bruno Johan Maertens ontmoet die toen directeur was van de Sleutel. Van toen af ging het snel. Er werd een Districtscommissie Drugpreventie, thans Verslavingspreventie, opgericht in 2007 en Bruno werd de eerste voorzitter voor 3 jaar, opgevolgd door Johan Maertens, Kathleen Van Rysseghem, Frank Martens en Nicole Hubaut (Rc Charleroi). We zijn ondertussen 13 jaar verder en er is reeds veel werk verzet. Wat onze commissie doet is heel actueel. Wat Marijs ons vertelde kunnen we alleen maar bevestigen: beter voorkomen dan genezen. Daar willen onze clubs rond werken! Onze maatschappij staat voor een grote uitdaging. Bruno was er van overtuigd dat Rotary het verschil kan maken. Preventie van verslaving  staat nu op de internationale agenda zoals hij het zich heeft kunnen voorstellen. Mede onder zijn impuls werd de Rotary Action Group for Addiction Prevention opgericht in 2014.

Na de plechtige overhandiging van de PHF ruby door DG Koen Ringoot sluit Bruno deze huldiging af met een dankwoord.

Tenslotte is het de beurt aan de “key note speaker” van deze voormiddag Koen Ringoot, die van uit zijn vorming als psycholoog en huidig directeur van de Leerwijzer een actuele lezing geeft over: “game- en schermverslaving bij adolescenten: oorzaken en preventie”

Iedereen kan constateren dat onder de verslavingen m.n. deze aan games en schermen, zeker bij jonge mensen,  het meest voorkomen en daarbij dagelijks openlijk waarneembaar zijn.  Met tal van gevolgen op velerlei vlak.  Positief en negatief.  In deze bijdrage wordt ingegaan op deze problematiek vanuit psychologisch-motivationeel standpunt.  We onderzoeken zowel de kenmerken van de adolescent als van de games als deel van het verklaringsmodel.  Primo worden de eigenheden van de adolescent  besproken, die hem of haar zo gevoelig maken aan game- en andere verslavingen. Daarna besprak hij  welke de specifieke kenmerken die games zo aantrekkelijk maken. Tenslotte ging hij na hoe hier preventief kan aan gewerkt worden, zowel op korte als op lange termijn.

Vervolgens formuleert Frank Martens de conclusies van dit seminarie:

Net omwille van de huidige coronacrisis moeten wij vooral onze focus bewaren op het alcoholgebruik, het gokken en het gamen zonder daarom onze aandacht te verliezen op de drug- en medicatiepreventie bij alle leeftijdscategorieën. Wij hebben vastgesteld dat tijdens de voorbije lockdownperiode jongeren door hun telewerkende ouders letterlijk naar het gamen werden geduwd om uiteindelijk zelf rustig te kunnen doorwerken. Het gevolg was een opgang van heel wat internetgames. Wij hopen als districtscommissie in de toekomst voor de verenigingen, met als doelstelling de verslavingspreventie meer vorm te geven, een helpende hand te zijn in het ondersteunen van hun broodnodige campagnes.

De video-opname van het volledige seminarie kan bekeken worden op Harmony : www.rotary2130.org> verslaving en binnenkort het verslag met foto’s van Nand Fiems op www.rotaryaddictionprevention.com

Voorzitter Frank Martens

Extra afbeeldingen

Key Note spreker Koen Ringoot

Johan Maertens, ondervoorzitter RAG-AP